Yoga tin vào gắng sức; yoga về cơ bản là con đường của ý chí. Mật tông không tin vào gắng sức; mật tông không phải là con đường của ý chí. Thay vì thế, ngược lại, mật tông là con đường của buông xuôi toàn bộ. Ý chí của bạn không được cần tới. Với mật tông ý chí của bạn sẽ là vấn đề, cội nguồn của mọi phiền não. Với yoga buông xuôi của bạn, phi ý chí của bạn là vấn đề.

 

Vì ý chí của bạn là yếu, đó là lí do tại sao bạn trong phiền não, đau khổ - theo yoga. Theo mật tông, vì bạn có ý chí, vì bạn có bản ngã, là cá nhân, đó là lí do tại sao bạn khổ. Yoga nói, đem ý chí của bạn tới hoàn hảo tuyệt đối và bạn sẽ được giải thoát. Mật tông nói, làm tan biến ý chí của bạn hoàn toàn, trở thành được trống rỗng toàn bộ nó, và đó sẽ là giải thoát của bạn. Và cả hai đều đúng; điều này tạo ra vấn đề. Với tôi, cả hai đều đúng.

 

Nhưng con đường của yoga là con đường rất khó khăn. Điều không thể được, gần như không thể được, là bạn có thể đạt tới sự hoàn hảo của bản ngã. Điều đó ngụ ý bạn trở thành trung tâm của toàn thể vũ trụ. Con đường này rất dài, gian nan, và thực sự nó không bao giờ đạt tới mục đích. Cho nên cái gì xảy ra cho người đi theo yoga? Ở đâu đó trên con đường này, trong kiếp nào đó, họ chuyển sang mật tông.

 

Về mặt trí tuệ yoga là quan niệm được; về mặt tồn tại nó là không thể được. Nếu nó là có thể được bạn sẽ đạt tới bởi yoga nữa, nhưng nói chung điều đó không bao giờ xảy ra. Cho dù nó xảy ra, nó xảy ra rất hiếm hoi, như xảy ra với một Mahavir. Đôi khi hàng thế kỉ và thế kỉ trôi qua và thế rồi một người như Mahavir xuất hiện, người đã đạt tới qua yoga. Nhưng ông ấy là hiếm hoi, ngoại lệ, và ông ấy phá vỡ qui tắc.

 

Nhưng yoga hấp dẫn hơn mật tông. Mật tông là dễ dàng, tự nhiên và bạn có thể đạt tới qua mật tông rất dễ dàng, rất tự nhiên, vô nỗ lực. Và vì điều này, mật tông không bao giờ hấp dẫn bạn mấy. Tại sao? Bất kì cái gì hấp dẫn bạn đều hấp dẫn bản ngã của bạn. Bất kì cái gì bạn cảm thấy sẽ đáp ứng cho bản ngã của bạn sẽ hấp dẫn bạn nhiều hơn. Bạn bị kẹp chặt trong bản ngã; do vậy yoga hấp dẫn bạn rất nhiều.

 

Thực sự, bạn càng bản ngã, yoga sẽ càng hấp dẫn bạn, vì nó là nỗ lực bản ngã thuần tuý. Càng không thể được, nó càng hấp dẫn cho bản ngã. Đó là lí do tại sao đỉnh Everest có hấp dẫn nhiều thế. Có nhiều hấp dẫn thế để lên tới đỉnh của Himalayan vì việc đó khó thế. Và khi Hillary và Tensing lên tới đỉnh Everest, họ cảm thấy một khoảnh khắc rất cực lạc. Cái đó là gì? Cái đó là vì bản ngã được đáp ứng - họ đã là người đầu tiên.

 

Khi người đầu tiên đổ bộ lên mặt trăng, bạn có thể hình dung được người đó cảm thấy thế nào không? Người đó là người đầu tiên trong mọi lịch sử. Và bây giờ người đó không thể bị thay thế; người đó sẽ vẫn còn là người đầu tiên trong mọi lịch sử đi tới. Bây giờ không có cách nào thay đổi trạng thái của người đó. Bản ngã được đáp ứng sâu sắc. Bây giờ không có cạnh tranh, và không thể có được. Nhiều người sẽ đổ bộ lên mặt trăng nhưng họ sẽ không là người đầu tiên. Nhưng nhiều người có thể đổ bộ lên mặt trăng và nhiều người có thể lên tới Everest - yoga cho bạn đỉnh cao hơn. Và mục đích càng không thể đạt tới được, càng có sự hoàn hảo của bản ngã - bản ngã thuần tuý, hoàn hảo, tuyệt đối.

 

Yoga chắc đã hấp dẫn với Nietzsche rất nhiều vì ông ấy cảm thấy rằng năng lượng đang làm việc đằng sau sự sống là năng lượng của ý chí - ý chí quyền năng. Yoga cho bạn cảm giác đó. Bạn là mạnh mẽ hơn qua nó.

 

 

Bạn càng kiểm soát được bản thân bạn, bạn càng có thể kiểm soát được bản năng của bạn, bạn càng có thể kiểm soát được thân thể bạn và bạn càng có thể kiểm soát được tâm trí bạn, thế thì bạn càng cảm thấy mạnh mẽ hơn. Bạn trở thành người chủ bên trong. Nhưng điều này là qua xung đột; điều này là qua vật lộn và bạo hành. Và điều bao giờ cũng xảy ra ít hay nhiều là người đã từng thực hành yoga trong nhiều kiếp đi tới một điểm mà toàn thể cuộc hành trình trở thành buồn tẻ, ảm đạm, vô tích sự, vì bản ngã càng được đáp ứng, bạn sẽ càng cảm thấy nó là vô dụng. Thế rồi người đi theo con đường của yoga chuyển sang mật tông.

 

 

Nhưng yoga hấp dẫn vì mọi người đều là một bản ngã. Mật tông không bao giờ hấp dẫn lúc ban đầu. Mật tông có thể hấp dẫn chỉ với những chiều sâu lớn hơn - với những người đã làm việc trên bản thân họ, người đã thực sự vật lộn qua yoga trong nhiều kiếp. Thế thì mật tông hấp dẫn họ bởi vì họ có thể hiểu được. Bình thường bạn sẽ không bị hấp dẫn bởi mật tông, và nếu bạn bị hấp dẫn bạn sẽ bị hấp dẫn bởi các lí do sai, cho nên cố hiểu họ nữa.

 

 

Bạn sẽ không bị hấp dẫn bởi mật tông ngay chỗ đầu tiên vì nó đòi bạn buông xuôi, không tranh đấu. Nó đòi bạn nổi, không bơi. Nó đòi bạn đi cùng dòng chảy, không đi ngược dòng. Nó bảo bạn, tự nhiên là tốt; tin cậy tự nhiên, không tranh đấu với tự nhiên. Ngay cả dục cũng là tốt. Tin cậy nó, đi theo nó, chảy trong nó; không tranh đấu với nó. "Không tranh đấu" là giáo huấn trung tâm của mật tông. Chảy đi. Buông bỏ! Nó không thể hấp dẫ